Đối với người trưởng thành khái niệm tình dục là gì là một khái niệm đơn giản và rất dễ hiểu. Tuy nhiên, đối với vị thành niên – là những người chưa có kiến thức về sức khoẻ sinh sản thì đây là một chủ đề nhạy cảm và có phần khó hiểu rất gây tò mò.
Theo tổ chức Y tế Thế giới, tình dục là một trọng tâm của toàn bộ đời sống con người. Tình dục bao gồm tính dục, giới tính, nhân dạng và vai trò giới, khuynh hướng tình dục, sự luyến ái, khoái lạc, quan hệ riêng tư và tái sinh sản. Tình dục là sự trải nghiệm và sự thể hiện thông qua suy nghĩ, tưởng tượng, ham muốn, quan niệm, thái độ, giá trị, hành vi, thực hành, vai trò và các mối quan hệ. Tình dục có thể bao gồm tất cả các chiều cạnh trên, tuy nhiên không phải mọi khía cạnh đều được trải nghiệm và thể hiện. Tình dục chịu ảnh hưởng của sự tương tác giữa các yếu tố sinh học, tâm lý, xã hội, kinh tế, chính trị, văn hóa, đạo đức, luật pháp, lịch sử, tín ngưỡng và tinh thần (WHO, 2002).
Tình dục là hoạt động giao hợp hoặc giao phối của con người, cụ thể là bộ phận sinh dục nam sẽ được đưa vào bên trong bộ phận sinh dục nữ. Sau quá trình giao hợp đến khi cả hai đạt được cảm xúc thăng hoa nhất thì nam giới sẽ xuất tinh vào bên trong âm đạo của nữ giới. Tại đây theo ống dẫn trứng, tinh trùng sẽ đi đến nơi có trứng và kết hợp tại thành quá trình thụ tinh.
Có thể nói sinh hoạt tình dục ngoài chức năng phát triển giống nòi thì còn giúp con người gắn kết thân mật hơn, phát triển tình cảm, giải toả được những cảm xúc bí bách khó chịu. Về mặt cơ chế cấu tạo của con người thì vận động tình dục sẽ giải toả được nhu cầu ham muốn của cả hai giới, về mặt tinh thần, cảm xúc thì giúp chúng ta có liên hệ tình cảm mật thiết hơn. Đó là lý do vì sao mà hôn nhân phải có thêm tình dục vừa để sinh con vừa để duy trì tình cảm vợ chồng.
Có rất nhiều hình thức quan hệ tình dục khác như như quan hệ bằng miệng, quan hệ bằng hậu môn, quan hệ bằng tay, quan hệ bằng bộ phận sinh dục. Hầu hết con người đều có áp dụng những hình thức này khi vận động ân ái để thoả mãn ham muốn gần gũi của cả hai. Nhưng hình thức để xảy ra quá trình thụ thai thì chỉ có quan hệ bằng bộ phận sinh dục, còn những hình thức còn lại giúp cuộc “yêu” thêm phần nóng bỏng và thú vị hơn.
Loài người đã biết đến tình dục từ xa xưa và xem đó là một vấn đề rất tệ nhị, nhạy cảm, không phù hợp để trở thành một chủ đề để bàn luận hay giáo dục. Bước tiến văn minh của loài người đã làm thay đổi ý nghĩ đó, tình dục được giáo dục rộng rãi, các kiến thức về giới tính được giảng dạy ở nhiều nơi, tuyên truyền một cách nghiêm túc để giúp chúng ta thấu hiểu được cơ thể của mình. Tình dục suy cho cùng cũng chỉ là một hoạt động của cuộc sống, là một phần nhu cầu của con người chẳng phải điều gì đó xấu xa phải che giấu và cấm kỵ.
Tình dục ở mỗi lứa tuổi cũng khác nhau
- Tuổi dậy thì
Tuổi dậy thì là cột mốc quan trọng đánh dấu sự thay đổi về thể xác lẫn tinh thần của một đứa trẻ, trở thành một cô thiếu nữ, một chàng thanh niên thực thụ. Do tác dụng sinh lý của tuyến yên và tuyến sinh dục, cơ thể vị thành niên diễn ra hàng loạt những thay đổi về hình dáng, tâm, sinh lý, cơ quan sinh dục, phân biệt rõ giới tính nam, nữ. Điều đặc biệt nhất ở tuổi này là vị thành niên dần có những cảm xúc ham muốn về tình dục, điển hình như nam giới có cảm giác rạo rực khi nhìn thấy những cô gái nóng bỏng, 3 vòng nở nang. Còn phía bạn nữ cũng thế, cũng cảm thấy nóng ran khi có người chạm vào thân thể, mơn trớn những vị trí nhạy cảm của mình.
Đây là thời điểm giáo dục giới tính phù hợp nhất. Các kiến thức sẽ giúp vị thành niên định hình được giới tính, xác định được cảm xúc mới lạ trong cơ thể mình là gì. Từ đây, có thể hướng dẫn vị thành niên quan hệ tình dục là như thế nào, những cách tránh thai hiệu quả, và nên quan hệ khi nào, quan hệ tình dục ở độ tuổi vị thành niên sẽ dẫn đến hệ quả gì…Sự phát triển của vị thành niên rất cần sự hướng dẫn từ gia đình, nhà trường theo hướng tích cực nhất.
- Người trưởng thành
Kết thúc giai đoạn dậy thì, các bạn trẻ bước vào giai đoạn trưởng thành. Ở giai đoạn này cơ thể đã phát triển toàn diện đầy đủ để đón nhận cuộc sống. Tâm lý ở mỗi độ tuổi sẽ có rất nhiều khác biệt, người trưởng thành thì chín chắn, ý thức hơn trước, đã hiểu được việc phải học tập và lao động để tạo ra tài chính nuôi sống bản thân mình..
Chuyện tình dục ở lứa tuổi này cũng thoáng hơn lứa tuổi trước, sau quá trình trau dồi về kiến thức ở tuổi mới lớn thì khi trưởng thành họ đã biết cách kiềm chế cảm xúc, biết cách bảo vệ bản thân mình khi quan hệ với đối phương. Điều quan trọng là, mỗi người phải biết chờ đợi đến khi họ đã sẵn sàng cho quan hệ tình dục. Một số người cảm thấy rằng, họ đã sẵn sàng cho quan hệ tình dục sớm hơn những người cùng trang lứa khác. Số người khác thì cảm thấy rằng, họ đã sẵn sàng, nhưng họ chọn chờ đợi. Như vậy, chờ đợi là một sự chọn lựa và nó có thể được thưởng xứng đáng. Chờ đến khi cả hai người cảm thấy thoải mái, cảm thấy đủ lớn khôn và sẵn sàng chịu trách nhiệm tình cảm của bản thân là rất quan trọng. Nhiều người đã chờ đến sau khi kết hôn mới quan hệ tình dục. Điều này tạo nên sự hấp dẫn đặc biệt cho đôi vợ chồng. Nếu bạn có dự định quan hệ tình dục trước hôn nhân, bạn phải nhớ chắc là cần phải quan hệ tình dục an toàn.
Đây là còn do suy nghĩ của mỗi người, quyền quyết định quan hệ vẫn là do bản thân chúng ta, hãy sống có trách nhiệm với bản thân cũng như với tất cả mọi người xung quanh.
Những hành vi tình dục:
Trong lịch sử nhân loại, tình dục với người khác giới chiếm ưu thế chủ đạo, nó là tình dục giữa nam và nữ nhằm làm thỏa mãn nhu cầu sinh lý của con người và nhằm mục đích sinh sản để duy trì nòi giống.
Tình yêu nam nữ, hôn nhân là cơ sở tạo nên sự bền vững, thiêng liêng cho dạng tình dục này.
Xã hội phát triển, phát sinh thêm những dạng hoạt động tình dục khác, đa dạng và phong phú hơn:
- Tình dục đồng giới: là tình dục giữa hai người cùng giới với nhau, như nam với nam, nữ với nữ nhằm thoả mãn nhu cầu sinh lý và tình cảm của con người. Những người này gọi là những người đồng tính luyến ái. Họ cùng cần được mọi người và xã hội tôn trọng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới thì hành vi tình dục của những người cùng giới không phải là bệnh hay bệnh hoạn mà đó chỉ là biểu hiện lệch lạc về tình dục của một nhóm người trong xã hội. Đến nay khoa học vẫn chưa tìm được nguyên nhân gây nên sự lệch lạc này và không thể chữa khỏi được. Nhóm người này, chỉ muốn có quan hệ tình dục với người cùng giới với mình, họ không cảm thấy có hứng thú khi quan hệ với người khác giới.
- Tình dục với cả hai giới: một số ít người có khả năng quan hệ tình dục với cả giới nam và giới nữ.
- Thủ dâm hay tình dục một mình, là cách mà bản thân người đó tự âu yếm, vuốt ve, kích thích vào bộ phận sinh dục của mình để tạo ra khoái cảm nhằm làm thoả mãn nhu cầu sinh lý.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới thì đây được coi là một kĩ thuật tình dục an toàn, vì nó không dẫn đến mang thai ngoài ý muốn hay mắc các bệnh lây truyền qua đuờng tình dục. Đó còn là cách để bạn tự làm thoả mãn nhu cầu bức xúc, thử nghiệm cảm giác của mình về “chuyện ấy” mà không cần có người thứ hai. Tuy nhiên, không nên quá lạm dụng nó, bởi nó sẽ ảnh hưởng tới sức khoẻ cũng như tâm lý của bạn. Thủ dâm có ảnh hưởng về mặt thể chất (nếu lạm dụng) và ảnh hưởng về mặt tình cảm và tinh thần. Thủ dâm có thể trở thành hành vi nghiện ngập, nhưng người thủ dâm thường không nhận thấy. Nghiện cái gì cũng không tốt và nghiện thủ dâm ngay lúc này hay trong tương lai có thể ảnh hưởng xấu tới mối quan hệ vợ chồng. Thủ dâm làm giảm khả năng trí tuệ của con người vì suy nghĩ, tình cảm trong khi thủ dâm không được nâng cao hoặc không tôn trọng cơ thể…
Nguồn: Cẩm nang Chăm sóc sức khoẻ sinh sản tuổi vị thành niên của TTND.GS.TS Nguyễn Duy Ánh - Giám đốc Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội
Thu Linh - Minh Thanh